Գլխավոր էջ » 2012 » Մարտ » 22 » «Միայն երաժշտությունը ունի բնավորություն ձեւավորելու ուժ: Նրա օգնությամբ կարելի է սովորել զարգացնել ճշմարիտ զգացմունքներ»,- Արիստոտել
22:02
«Միայն երաժշտությունը ունի բնավորություն ձեւավորելու ուժ: Նրա օգնությամբ կարելի է սովորել զարգացնել ճշմարիտ զգացմունքներ»,- Արիստոտել
Յուրաքանչյուր երաժշտության հիմքը, ինչպես ասում է Կոմիտասը, համարվում է ազգային երգը, որն իր մեջ արտացոլում է տվյալ ժողովրդի հույզերը, ցանկություններն ու ապրումները: Կոմիտասն այն վարդապետն է, ով խազերի միջոցով հոգեւոր շունչ հաղորդեց այդ երգերին: Նրա վերծանմամբ կարող ենք լսել Սբ. Մեսրոպ Մաշտոցի ապաշխարության շարականները:
Բացի շարականներից հայ հոգեւոր երաժշտությունն ունի նաեւ մեղեդիներ, տաղեր եւ
գանձեր, սակայն գերակշռող դերում են շարականները:Ինչպես մասնագետներն են ասում` շարական բառն ունի տարբեր մեկնաբանություններ,
որոնցից հիմնականը համարվում է այն, որ բառը բացատրվում է այսպես` շար-ական` այսինքն
թանկարժեք քարերի շարք: Հետագայում` հատկապես սբ. Գրիգոր Տաթեւացու կողմից, ողջ «Շարականոցը» (այսպես
է կոչվում շարականների գիրքը) խմբագրվել եւ սրբագրվել է: Որոշ շարականներ դուրս են հանվել եկեղեցու ծիսական
կանոնից, քանի որ իրենց տեքստային ասելիքով չեն համապատասխանել եկեղեցու դավանաբանությանը
կամ ուրիշ այլ շեղումներ են ունեցել եկեղեցու վարդապետությունից: Շարականագրությունը դադարել է եկեղեցու կողմից սրբադասման պրոցեսը դադարեցնելու
հետ միասին, քանի որ շարականներ գրվում էին նոր սրբադասվածների հիշատակի օրը` նրանց
տոնին երգելու համար: Վերջին շրջանում էլ շարական գրվել է ցեղասպանության նահատակներին
սրբադասելու համար, որն էլ գրել է Զարեհ Արքեպիսկոպոս Ազնավուրյանը, որը բնականաբար
դեռ չի կիրառվում, եւ եղեռնի զոհերին սրբադասելուց հետո միայն կարող է այդ շարականը
կիրառվել, եկեղեցու ընդունված կարգի համաձայն կանոնականացվելուց հետո: Ինչպես մյուս երաժշտական ոճերն, այնպես էլ հոգեւոր երաժշտություն ունի իր յուրահատուկ
ազդեցությունը մարդու վրա: Արիստոտելը նշում է. «Միայն երաժշտությունը ունի բնավորություն ձեւավորելու ուժ: Նրա օգնությամբ կարելի է սովորել զարգացնել ճշմարիտ զգացմունքներ»:
Իսկ թե ինչպիսի ազդեցություն ունի հայ հոգեւոր երաժշտությունը հասարակության վրա, կարծիքները տարբեր են: Ըստ Մայր Աթոռի միաբան Արսեն սարկավագ Զորաբյանի այսօր հոգևոր երգը կարծես թե մեր ժողովրդի կողմից երկրորդական պլան է մղված, սակայն. «Մարդիկ ծանոթանալով հայ հոգևոր երգին, կարելի է ասել սիրահարվում են նրան: Դա կարող է նպաստել, որ մարդը երգի միջոցով փորձի մասնակիցը լինել հոգևոր-եկեղեցական կյանքին: Իսկ դա իր հերթին կարող է վերափոխել մարդուն: Շատերը հոգևոր երգը դիտում են իբրև արվեստի մի նմուշ, սակայն դա կարող է լինել հոգևոր երգի հատկանիշներից մեկը միայն»: Ինչպես մասնագետներն են ասում հոգեւոր երաժշտությունն ունի նաեւ բուժիչ դեր:
Որպես այդպիսին կարող ենք նշել Կոմիտաս վարդապետի «Սուրբ, Սուրբ, Սուրբ, Տէր Զօրութեանց» երգը: Իսկ «Երաժշտաթերապիան եւ վերականգնողական բժշկությունը 21-րդ դարում» անունը
կրող միջազգային առաջին կոնֆերանսում Սերգեյ Շուշարջյանն իր գիտափորձում
ապացուցել է այն հանգամանքը, որ հոգեւոր երաժշտությունը, դրական իմպուլսներին զուգահեռ,
ի զորու է կասեցնել մի շարք հիվանդությունների` այդ թվում նաեւ քաղցկեղի առաջացումը:
Սակայն մասնագետները նկատում են նաեւ այն, որ եկեղեցական երաժշտության ազդեցության
չափը կախված է մարդու գիտակցական համոզմունքներից. օրինակ` ինչպես է ունկնդրում այդ
երաժշտությունը եւ ինչ է զգում այն լսելիս:
Main / Blog 
շարականներից հայ հոգեւոր երաժշտությունն ունի նաեւ մեղեդիներ, տաղեր եւ
գանձեր, սակայն գերակշռող դերում են շարականները:Ինչպես մասնագետներն են ասում` շարական բառն ունի տարբեր մեկնաբանություններ,
որոնցից հիմնականը համարվում է այն, որ բառը բացատրվում է այսպես` շար-ական` այսինքն
թանկարժեք քարերի շարք: Հետագայում` հատկապես սբ. Գրիգոր Տաթեւացու կողմից, ողջ «Շարականոցը» (այսպես
է կոչվում շարականների գիրքը) խմբագրվել եւ սրբագրվել է: Որոշ շարականներ դուրս են հանվել եկեղեցու ծիսական
կանոնից, քանի որ իրենց տեքստային ասելիքով չեն համապատասխանել եկեղեցու դավանաբանությանը
կամ ուրիշ այլ շեղումներ են ունեցել եկեղեցու վարդապետությունից: Շարականագրությունը դադարել է եկեղեցու կողմից սրբադասման պրոցեսը դադարեցնելու
հետ միասին, քանի որ շարականներ գրվում էին նոր սրբադասվածների հիշատակի օրը` նրանց
տոնին երգելու համար: Վերջին շրջանում էլ շարական գրվել է ցեղասպանության նահատակներին
սրբադասելու համար, որն էլ գրել է Զարեհ Արքեպիսկոպոս Ազնավուրյանը, որը բնականաբար
դեռ չի կիրառվում, եւ եղեռնի զոհերին սրբադասելուց հետո միայն կարող է այդ շարականը
կիրառվել, եկեղեցու ընդունված կարգի համաձայն կանոնականացվելուց հետո: Ինչպես մյուս երաժշտական ոճերն, այնպես էլ հոգեւոր երաժշտություն ունի իր յուրահատուկ
ազդեցությունը մարդու վրա: Արիստոտելը նշում է. «Միայն երաժշտությունը ունի բնավորություն ձեւավորելու ուժ: Նրա օգնությամբ կարելի է սովորել զարգացնել ճշմարիտ զգացմունքներ»:
